نصب PHP و Apache و Mysql و PHPMyadmin روی ویندوز و اوبونتو (مقاله)

در مثال های مقاله ی اول توضیح دادیم که پروسه ی باز شدن یک سایت، به چه شکل هست. و متوجه شدیم هر سرور برای برقراری ارتباط با مروگرها، به وب سرور احتیاج دارد. ضمنا گفتیم برای تولید یک سایت داینامیک با استفاده از زبان PHP، به مفسر اون زبان هم احتیاج داریم. همچنین برای کار با بانک اطلاعاتی، باید آن بانک اطلاعاتی را روی سرور سایتمان نصب کنیم.

زمانی که قرار نیست سایت رو بصورت پابلیک روی اینترنت بگذارید، یعنی وقتیکه که پروژه رو دارید مینویسید و توسعه میدید یا مثل الان که میخواهید این زبان رو یاد بگیرید، نیازی نیست یک سرور خریداری کنید. میتونید با نصب برنامه های مورد نیاز یعنی (وب سرور، مفسر PHP، بانک اطلاعاتی) روی سیستم عامل(فرقی نمیکنه چه سیستم عاملی)، کامپیوترتون رو تبدیل به یک سرور کنید و از اسکریپت ها روی سیستمتون، اجرا بگیرید.

برای نصب این ابزارها، میتونید تک تک هر کدام را دانلود کنید و روی سیستم نصب کنید. همچنین بعد از نصب، ابزار میبایست کانفیگ شوند.
اما راه مناسب تری وجود داره: با نصب پکیج هایی نظیر، WAMP Server ، XAMPP ، LAMP ، MAMP و ... بسته ی AMP (منظور Apache ، Mysql ، PHP) را روی سیستم خواهید داشت و در نتیجه میتوانید یک سرور پیاده سازی کنید. پکیج های نامبرده، تنظیمات پیش فرضی برای AMP تعیین کرده اند.

برای ویندوز نرم افزاری که ما انتخاب کرده ایم، WampServer هست. این پکیج دارای وب سرور Apache و مفسر PHP و پایگاه داده ی Mysql و برنامه ی مدیریت پایگاه داده بنام PHPMyadmin میباشد.
با نصب این نرم افزار، میتوانیم کار کد نویسی را شروع کنیم.

نام WAMP مخفف Windows ، Apache ، Mysql ، PHP می باشد.
در ضمن فرقی نمیکند wamp را نصب کنید یا نرم افزار دیگری مثل xampp. پس با هر کدام که راحتترید، همان را نصب کنید.

برای دانلود نرم افزار ومپ سرور، وارد سایت wampserver.com/en شوید و بر روی بخش Downlaod کلیک کنید.
نسخه ی مناسب با سیستم عاملتون(32 یا 64 بیتی) را دانلود کنید. 

برای دانلود wampserver با استفاده از لینک داخل سایت منبع، نیاز به vpn دارید. البته با استفاده از سایت های ایرانی هم میتوانید این برنامه را دانلود کنید.

قبل از نصب بد نیست changelog را دانلود کنید و آنرا بررسی کنید.
در فایل changelog گفته است، برای نصب wampserver نسخه ی 3.06 باید کتابخانه های VC9, VC10, VC11, VC13, VC14 را از قبل، نصب کرده باشید تا در حین نصب و اجرای پکیج به مشکلی برخورد نکنید.

از قسمت Programs And Features میتوانید ببینید فایل های مورد نیاز نصب هستن یا خیر:

تصویر را ببینید...

در لیست پایین، کتابخانه های مورد نیاز بهمراه صفحه ی دانلودشان آمده است تا اگر کتابخانه ای را روی سیستم ندارید، آنرا دانلود و نصب کنید:

-- VC9 Packages (Visual C++ 2008 SP1)
http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=5582
http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=2092

-- VC10 Packages (Visual C++ 2010 SP1)
http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=8328
http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=13523

-- VC11 Packages (Visual C++ 2012 Update 4)
http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=30679

-- VC13 Packages] (Visual C++ 2013[)
https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=40784

-- VC14 Packages (Visual C++ 2015)
http://www.microsoft.com/fr-fr/download/details.aspx?id=48145

اگر نسخه ی سیستم عاملتون 64 بیتی هست، هر دونسخه ی 32 و 64 بیتی کتابخانه هارو دانلود و نصب کنید.(حتی اگر نسخه ی 32 بیتی ومپ سرور را دانلود کرده اید)

نکات:
1. ومپ سرور روی فرمت FAT32 یا exFAT کار نمیکند و فقط روی درایو NTFS کار میکند.
2. نسخه ی 3 از ومپ سرور، روی ویندوز XP کار نمیکند.

3. پکیج WampServer دارای برنامه های زیر است:
Apache 2.4.23 - PHP 5.6.25/7.0.10 - MySQL 5.7.14 - PhpMyAdmin 4.6.4 - Adminer 4.2.5 - PhpSysInfo 3.2.5

4. اگر ومپ سروری از قبل روی سیستم نصب دارید، ومپ دیگری روی آن نصب نکنید، ممکن است داده های روی دیتابیس از بین برود.
5. ومپ را در فولدری واقع در ریشه ی درایو نصب کنید. فرضا c:\wamp یا d:\wamp

6. اگر برنامه ی Skype یا IIS روی سیستم نصب دارید، برای اجرای Apache، باید آنها را ببندید.
یعنی آن برنامه هایی که از پورت 80 استفاده میکنند را قبل از اجرای ومپ، باید close کنید تا وب سرور Apache اجرا شود. در غیر این صورت، آیکون Wamp سبز نمیشود.

7. پکیج های (VC9, VC10, VC11) از ملزومات نرم افزار ومپ سرور نسخه های 2.4 و 2.5 و 3 است. همچنین اگر میخواهید از apache 2.4.17 به بالا و PHP 7 بدون استفاده از ومپ استفاده کنید به پکیج های VC11 و VC14 نیازمندید.

بریم سراغ نصب برنامه:
مرحله 1. روی آیکون ستاپ نرم افزار کلیک کنید تا مراحل نصب آغاز شود.

مرحله 2. بعد از انتخاب گزینه ی I accept the agreement، روی دکمه ی Next کلیک کنید.
مرحله 3. در این مرحله، نکاتی در مورد نرم افزار و شرایط نصب گفته شده که این نکات در مقاله ذکر شده است. روی Next کلیک کنید.
مرحله 4. مسیر نصب را انتخاب کرده و روی Next کلیک کنید.(ما ومپ 64 بیتی را در درایو c نصب میکنیم)

نصب برنامه شروع میشود و تا انتها اگر خطایی رخ ندهد، نصب برنامه بدرستی انجام شده است.
در حین نصب، پنجره ای باز میشود و میگوید، اگر میخواهید مرورگر پیش فرض Wamp را تغییر دهید روی Yes کلیک کنید وگرنه روی No کلیک کنید تا نصب ادامه پیدا کند.

اگر مرورگری انتخاب نکردید و روی No کلیک کردید، همانطور که در همان پنجره ی دیالوگ گفته شده، مرورگر IE بطور پیش فرض انتخاب شده است. پس اگر خواستید بعد از نصب برنامه، این مرورگر را عوض کنید، میتوانید از مسیر نصبی برنامه و داخل پوشه ی Wamp فایل wampmanager.conf را باز کنید و آدرس navigator را تغییر دهید.(خط 9)
navigator ="C:/Program Files (x86)/Google/Chrome/Application/chrome.exe"

در ادامه، پنجره ی دیگری باز میشود و برای تغییر editor پیشفرض از شما سؤال میکند. اگر میخواهید تغییر دهید روی Yes کلیک کنید.
اگر این گزینه را تغییر ندهید، فایل تنظیماتی که توسط ومپ باز میکنید، مانند httpd.conf و php.ini، توسط ادیتور پیش فرض یعنی notepad.exe باز میشوند.

البته مانند navigator برای ادیتور هم میتوانید از تنظیمات فایل wampmanager.conf خط 13 یعنی editor را تغییر دهید.
editor ="C:/Program Files/Sublime Text 3/sublime_text.exe"

بعد از آمدن یک پنجره ی دیگر، در نهایت پنجره ی finish میآید و نصب به پایان میرسد.
حالا اگر نصب برنامه با توجه به نکاتی که در بالاتر توضیح دادم، بدرستی انجام شده باشد، با اجرا کردن ومپ سرور، بعد از چند ثانیه آیکون برنامه سبز میشود.

wampserver 3.0.6 دارای دو نسخه از PHP یعنی نسخه های 5.6 و 7 میباشد.

اگر آیکون ومپ سرور سبز نشد، چک کنید کدام برنامه Run نشده است.
روی آیکون ومپ کلیک کنید و از قسمت Apache > Service administration ببینید start شده یا خیر.
اگر Apache استارت نشده بود، میتوانید از قسمت Apache > Test port 80 ببینید این پورت توسط برنامه ای اشغال شده یا باز است. اگر پورت 80 اشغال شده بود، میتوانید آن برنامه را ببندید و ومپ را Restart کنید. ولی اگر نمیخواهید آن برنامه را ببندید، میتوانید از تنظیمات Apache در مسیر Apache > httpd.conf پورت آپاچی را تغییر دهید.
اما اگر آپاچی start شده بود و باز هم آیکون سبز نبود، Mysql رو هم بررسی کنید که استارت شده یا خیر.

بعد از سبز شدن wampserver کافیه در مرورگرتان آدرس http://localhost را تایپ کنید.(یا اینکه روی آیکون wamp کلیک کنید و localhost را انتخاب کنید. هر دو راه یکی هستند.)
آن چیزی که میبینید، صفحه ی index.php است. این فایل در داخل پوشه ی c:\wamp64\www قرار دارد.

همچنین میتوانید با وارد کرد آدرس http://localhost/phpmyadmin در مروگر و یا با کلیک روی آیکون Wamp و گزینه ی phpmyadmin، وارد صفحه ی مدیریت دیتابیس Mysql شوید. یوزر پیش فرض root میباشد و پسورد را خالی بگذارید.

اگر خواستید پروژه ای را استارت بزنید، وارد مسیر c:\wamp64\www شوید. پروژه هایمان را داخل پوشه ی www ایجاد میکنیم.
چرا پوشه ی www !؟ چون wampserver در تنظیمات Apache، پوشه ی www را برای localhost ست کرده. این تنظیمات از داخل Apache > httpd.conf قابل تغییر هست.
بنابراین وقتی در مرورگر وارد میکنید localhost، با توجه به تنظیمات Apache در ومپ سرور، فایل index.php از داخل پوشه ی www لود میشود.

حالا وارد پوشه ی www شوید و یک فولدر فرضا بنام bidak بسازید. وارد فولدر bidak شوید و یک فایل به نام index.php بسازید.
فایل index.php را در یک ادیتور باز کنید و اسکریپت زیر را بنویسید: (اگر ادیتور مناسبی ندارید، فایل را بوسیله ی notepad باز کنید.)

<?php
echo 'BiDaK';
?>

فایل را سیو کنید و در مرورگر این آدرس را وارد کنید: localhost/bidak/index.php
نتیجه ی اجرای دستور بالا، چاپ شدن عبارت BiDaK در مرورگر شماست.

البته اگر آدرس localhost/bidak را در مرورگر وارد کنید، بازهم صفحه ی index.php باز میشود. کانفیگی که ومپ سرور برای آپاچی انجام داده است به شکل DirectoryIndex index.php index.php3 index.html index.htm میباشد. در مورد این موضوع در مقاله ی اول، توضیح داده ایم.

توضیحات تکمیلی:
با نصب wamp(در واقع با نصب شدن وب سرور Apache)، عملاً شما کامپیوتر خود را تبدیل به یک سرور کرده اید. حالا مرورگر میتواند درخواست ارسال کند و از وب سرور پاسخ دریافت کند.
همانطور که در مقاله ی اول گفتیم، زمانی که آدرس سایتی را در مرورگر باز میکنیم، ابتدا مرورگر دنبال آیپی آن آدرس میگردد و سپس درخواست را به آن آیپی ارسال میکند.
وب سرور سایت، درخواست مرورگر را تحویل میگیرد و بقیه ی ماجرا ...
1. حالا ما با نصب wampserver، وب سرور آپاچی را در ویندوز داریم.
2. کامپیوتر ما در اینترنت، دارای یک آیپی است.

سؤال: آیا تمام افراد اینترنت، میتوانند با وارد کردن آیپی سیستم ما، سایتی که روی کامپیوتر ما ایجاد شده رو باز کنن؟
جواب: با توجه به تنظیمات پیش فرض مودم و آپاچی و همچنین بلاک بودن پورت 80 (روی درخواست های ورودی از شبکه های دیگر) داخل firewall ویندوز، جواب خیر است. 

سؤال: آیا میتوان این امکان را فراهم کرد؟
جواب: بله. در یک جلسه ی جدا، این مورد رو بررسی میکنیم.

نصب پکیج LAMP روی Ubuntu (پنجم)

اما اگر میخواهید AMP را روی سیستم عامل لینوکس نصب کنید، میتوانید از پکیج LAMP بهره ببرید.
LAMP شامل بسته های Linux و Apache و Mysql/MariaDB و PHP/PERL/Python میباشد.
این بسته های نام برده، در مخازن اکثر توزیع های لینوکس قرار گرفته است و شما میتوانید AMP را با استفاده از این مخازن، روی سیستم عامل لینوکس نصب کنید.

با نصب ابزار مورد نیاز از طریق مخازن لینوکس، دیگر نیازی نیست که بصورت دستی فایل های AMP را تک تک از سایت منبعشان دانلود کنیم و هرکدام را کانفیگ و کامپایل و در نهایت نصب کنیم. تمام اقدامات لازم، روی نسخه ی قرار گرفته در مخازن، بصورت اتومات انجام میشود.

برای پیاده سازی LAMP ما توزیع Ubuntu را نصب کرده ایم.
ضمناً قبل از شروع کار، vpn را باز کنید تا برای دانلود کامل پکیج ها به مشکل نخورید.
اما برای نصب اجزای دیگر یعنی AMP، ترمینال را باز کنید(ctrl + alt + t) و در اولین قدم، برای بروزرسانی لیست پکیج های سیستم عاملتون، از کامند زیر استفاده کنید:

sudo apt-get update

نصب وب سرور Apache:
برای نصب Apache 2.4 از دستور زیر استفاده کنید:

 sudo apt-get install apache2

اگر ورژن ابونتوی شما قدیمی است، برای افزودن apache2.4 بطریق زیر عمل کنید:
مرحله ی اول: پکیج را به مخزنِ apt اضافه میکنیم.

 sudo add-apt-repository ppa:ondrej/apache2

بعد از وارد کردن دستور بالا، اطلاعاتی در مورد پکیجی که میخواهید اضافه کنید، نمایش داده میشود. برای ادامه کار روی Enter بزنید.

مرحله ی دوم: حالا باید apt را بروزرسانی کنیم تا آخرین نسخه ی Apache هم شناسایی شود.

 sudo apt-get update

مرحله ی سوم: با توجه به مرحله اول و update صورت گرفته در مرحله دوم، میتوانیم آخرین نسخه ی Apache را نصب کنیم.

 sudo apt-get install apache2

بعد از اینکه نصب آپاچی به پایان رسید، آپاچی run میشود. کافیست مرورگر را باز کرده و localhost را تایپ کنید.

برای اطلاع از وضعیت آپاچی(یعنی متوجه بشید استارت هست یا خیر) از کامند زیر استفاده کنید:

 sudo service apache2 status

همچنین برای اینکه بتوانید Apache را restart کنید، از دستور زیر استفاده کنید: (stop و start هم به این شکل است.)

 sudo service apache2 restart

اگر میخواهید ورژن آپاچی را چک کنید، از کامند زیر استفاده کنید:

 apache2 -v

سؤال: مگر میشود بدون اینکه مفسر PHP را نصب کنیم، localhost باز شود؟
پاسخ: localhost ربطی به مفسر PHP ندارد. همانطور که در مقاله ی اول توضیح دادیم، زمانی که در مرورگر آدرسی را وارد میکنیم، ابتدا مرورگر بدنبال آیپی آن آدرس میگردد و توضیح دادیم که از کجاها آیپی را پیدا میکند. یکی از اون مکان ها، فایل Host داخل سیستم عامل هست. یعنی قبل ازینکه به DNS Server ها درخواست را بفرستد، به فایل Host هم نگاه میکند تا شاید آنجا چیزی پیدا کند. در فایل Host تنظیم شده، هروقت localhost صدا زده شد، آیپی آن 127.0.0.1 میباشد. این فایل به شکل زیر است:

127.0.0.1 localhost
::1 localhost

::1 آیپی ورژن 6 می باشد.

میتوانید ping localhost را اجرا کنید و ببینید به کدام آیپی اشاره میکند.
حالا مرورگر آیپی 127.0.0.1 پیدا کرده، بنابراین درخواست HTTP به سمت کامپیوتر خودمان ارسال میشود، و ازآنجایی که ما روی سیستم وب سرور Apache را نصب و start کرده ایم، پس وب سرور، درخواست مرورگر را دریافت میکند.
در ادامه ی کار، چون آخر آدرس، صفحه ای را ذکر نکردیم، با توجه به تنظیمات پیش فرض Apache، این وب سرور دنبال صفحه ی index.html میگردد.
بنابراین، بخاطر اینکه صفحه index.html یک صفحه ی استاتیک است، پس به مفسر PHP احتیاجی نیست و در نتیجه وب سرور Apache محتوای این فایل را بعنوان پاسخ، به مرورگر برمیگرداند.
صفحه ای که در تصویر بالا میبینید، صفحه ی index.html است.

سؤال: صفحه ی index.html کجا قرار دارد؟
پاسخ: با توجه به تنظیمات آپاچی، این فایل در مسیر /var/www/html قرار دارد.

cd /var/www/html
ls

سؤال: آیا میتوان نام localhost را تغییر داد؟
پاسخ: بله. در همان فایل Host میتوان هر نام دیگری بجای localhost قرار داد. حتی دامین یک سایت.

قبل از ادامه ی کار، مجوزهای لازم را به پوشه ی www بدهیم:

sudo chmod -R 755 /var/www
sudo chown -R <username>:<username> /var/www

نصب Mysql:
برای نصب Mysql از کامند زیر استفاده کنید:

sudo apt-get install mysql-server

در حین نصب، پنجره ای باز میشود و از شما پسوردی برای یوزر root  میخواهد. پسوردی وارد کنید.

این پسوردی است که زمان نصب PHPMyAdmin و کار با Mysql از شما پرسیده خواهد شد. پس به یاد داشته باشید.

نصب PHP:
آخرین ورژن PHP را به apt اضافه کنید و پس از update، آنرا نصب کنید:

sudo add-apt-repository ppa:ondrej/php
sudo apt-get update
sudo apt-get install php7.1

بعد از اتمام نصب، چند ماژول را با استفاده از دستور زیر نصب کنید:

sudo apt-get install libapache2-mod-php7.1 php7.1-mysql php7.1-curl php7.1-json

همچنین اگر به ماژول های دیگری برای نصب روی PHP 7 نیاز دارید، میتوانید با استفاده از  دستور زیر، لیست ماژول های قابل نصب رو ببینید:

sudo apt-cache search php7-*

خب، داخل مسیر /var/www/html یک فایل info.php ایجاد میکنیم و کد زیر را قرار میدهیم:

<?php
phpinfo();

آدرس localhost/info.php را در مرورگر وارد کنید.
خروجی دستور بالا، اطلاعاتی در مورد نسخه ی PHP و ماژول های نصب شده و کانفیگ آن و ... به ما نشان میدهد.

در پایان، برای مدیریت دیتابیس، آخرین نسخه ی منتشر شده ی PHPMyAdmin را نصب میکنیم:

sudo add-apt-repository ppa:nijel/phpmyadmin
sudo apt-get update
sudo apt-get install phpmyadmin

در پایان نصب، دستور زیر را وارد کنید تا فایل کانفیگ Apache باز شود:

sudo nano /etc/apache2/apache2.conf

با کلیدهای ترکیبی ctrl + w + v به انتهای فایل رفته و عبارت زیر را اضافه کنید:

Include /etc/phpmyadmin/apache.conf

برای ذخیره ی تغییرات در فایل apache2.conf و خروج از فایل از کلیدهای ترکیبی ctrl + x استفاده کنید و y را وارد و Enter کنید.

حالا آپاچی را restart کنید:

 sudo service apache2 restart

برای باز کردن صفحه ی phpmyadmin کافیست آدرس localhost/phpmyadmin را در مرورگر وارد کنید.

یوزرنیم root میباشد و پسورد، همان پسوردی است که در حین نصب Mysql وارد کرده اید.

اسلاید مقاله قسمت اول (ویندوز):لینک اسلاید

اسلاید مقاله قسمت دوم (اوبونتو): لینک اسلاید